Psychoterapia psychodynamiczna, jak wiele innych form terapii, jest terapia dialogową. Oznacza to, że odbywa się ona w formie rozmowy terapeuty z pacjentem w trakcie sesji terapeutycznej. Poza poprzedzającymi właściwą terapię spotkaniami konsultacyjnymi, na sesjach psychodynamicznych pracuje się na materiale, który wnosi pacjent, terapeuta na ogół nie nadaje tonu rozmowie, najczęściej jego aktywność jest reakcją na treści wnoszone przez pacjenta. Bardzo ważnym elementem terapii jest setting terapeutyczny. Przez pojęcie settingu rozumie się najogólniej rzecz ujmując organizację procesu terapeutycznego. Są to wszystkie zasady, według których toczą się sesje, takie jak częstotliwość spotkań, czas trwania pojedynczej sesji (na ogół jest to 45 lub 50 min.), zasady odpłatności, odwoływania sesji, termin terapii (bardzo ważny, gdyż na ogół niezmienny – ten sam dzień tygodnia i godzina, to samo miejsce). Poza funkcją organizacyjną setting ma także swoje zadania terapeutyczne, np. wprowadzając przewidywalne zasady i wynikające z nich poczucie stałości pomaga budować poczucie bezpieczeństwa. Mechanizm zmiany w terapii psychodynamicznej opiera się na budowaniu wglądu pacjenta w swoje życie wewnętrzne. W trakcie dialogu z pacjentem terapeuta wskazuje momenty, w których przejawiają się nieświadome motywy funkcjonowania jego rozmówcy. W komentarzach prowadzący terapię ukazuje je, czyniąc w ten sposób możliwymi dla pacjenta do dostrzeżenia i zanalizowania. Materiał taki pojawia się w wielu treściach wnoszonych na sesje, począwszy od tradycyjnie kojarzonych z psychoanalizą wyobrażeń, fantazji, marzeń sennych i historii z przeszłości, przez opis aktualnych ważnych relacji w życiu pacjenta, kończąc na najistotniejszym, tj. analizie relacji terapeutycznej. To właśnie analizowanie tego, co dzieje się w relacji pacjenta z terapeutą daje największe możliwości interpretacyjne, umożliwia pacjentowi odczucie i doświadczenie pewnych stanów emocjonalnych „tu i teraz”. Działający proces przeniesienia, polegający na odgrywaniu w relacji z innymi ludźmi dominujących wzorców relacji z obiektem wewnętrznym pacjenta, nadaje analizie relacji terapeutycznej wielki sens i umożliwia wnioskowanie o kształcie pozostałych relacji pacjentów z innymi ludźmi. Terapii psychodynamicznej daleko do dyrektywności. Osoby poszukujące konkretnych wskazań co do tego jak powinny postąpić w danej sytuacji, jakie decyzje w życiu podejmować, muszą poszukać tego rodzaju wsparcia gdzie indziej. Założenie, że terapia ma budować umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji, osiągać trwałe zmiany w strukturach osobowości, budować jego wewnętrzne zasoby w celu samodzielnego radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, wyklucza działania takie jak udzielanie porad, czy podsuwanie gotowych rozwiązań. Terapeuta psychodynamiczny jest raczej towarzyszem i komentatorem, niż przewodnikiem i mentorem. Jego głównym zadaniem jest pobudzenie do autorefleksji, pomoc w nabyciu umiejętności wglądu i rozumienia siebie – właściwości niezbywalnych, pozostających z pacjentem już na zawsze.